Να ζεις, ν' αγαπάς και να μαθαίνεις.

Το φίλο μου, Λεό Μπουσκάλια, τον γνωρίζω από Β Γυμνασίου, με το πρώτο απόσπασμα, το οποίο διάβασα στην Έκφραση-Έκθεση. Τον ερωτεύτηκα. Τον αγάπησα παράφορα με το βιβλίο του, το "Να ζεις, να αγαπάς και να μαθαίνεις.". Πραγματικά, δεν ξέρω αν υπάρχει τόσο όμορφο βιβλίο. Βρίσκεται άνετα στο τοπ 10 των αγαπημένων μου, πάνω από τη θέση 5. :Ρ Στη σημερινή, ολίγον καμένη ανάρτηση, θα σας δώσω κάποια αποσπάσματα του θεϊκού αυτού βιβλίου, σχολιάζοντάς τα. Shall we begin?

Στο μάθημα της αγάπης, ένα κορίτσι είπε: ‘‘Ξέρω γιατί απελπίζομαι συχνά. Είναι γιατί θέλω όλοι να με αγαπούν και αυτό είναι ανθρωπίνως αδύνατον. Θα μπορούσα να είμαι το πιο ζουμερό, το πιο γευστικό, το πιο συναρπαστικό ροδάκινο του κόσμου και να προσφέρομαι σε όλους. Υπάρχουν όμως άνθρωποι που είναι αλλεργικοί στα ροδάκινα, αυτοί ίσως θελήσουν να γίνω μπανάνα.’’. 

Πόσο συχνά δε γινόμαστε μπανάνες για τους άλλους, που θέλουν ροδάκινα! Τι θλιβερή φρουτοσαλάτα! Είναι προτιμότερο να πεις στον άλλο: ‘‘Λυπάμαι πολύ που δε μπορώ να είμαι μπανάνα, θα το ‘θελα πολύ να ήμουνα μπανάνα για εσένα. Βλέπεις, όμως, είμαι ΡΟΔΑΚΙΝΟ!’’. 

Και ξέρετε τι θα συμβεί; Αν περιμένετε αρκετά, θα βρείτε κάποιον που του αρέσουν τα ροδάκινα. Και μετά θα μπορείτε να ζήσετε σα ροδάκινο και όχι σα μπανάνα. Σκεφτείτε χάσιμο ενέργειας που έχεις κανείς προσπαθώντας να γίνει μπανάνα όταν είναι ροδάκινο! 

Τι θλιβερή φρουτοσαλάτα! Έχει δίκιο, δεν έχει; Δεν προσπαθούμε τόσο πολύ να γίνουμε τέλειοι, υπέροχοι; Προσπαθούμε και προσποιούμαστε κάτι που δεν είμαστε, γινόμαστε απλά μία εικόνα για να γίνουμε αρεστοί. Και αυτό που δημιουγούμε είναι ψεύτικο. Και αναλώνουμε τόση και τόση τζάμπα ενέργεια, προσπαθώντας να προσποιηθούμε κάτι που δεν είμαστε. Γιατί απλά δεν είμαστε...εμείς; Απλά ο εαυτός μας; Τόσο κακό είναι να είσαι εσύ; Και ο Λεό έχει δίκιο προς το τέλος... Κάποια στιγμή, κάπου, σε ένα απομακρυσμένο μέρος, ίσως σε ένα εστιατόριο στην Καλιφόρνια, σε μία βιβλιοθήκη στο Λονδίνο ή στην Μονμάρτρη να βρούμε αυτόν τον άνθρωπο που θα μας θέλει για αυτό που πραγματικά είμαστε. Για τον αληθινό μας εαυτό...

‘‘Όταν αγαπάς, κινδυνεύεις να μην έχει ανταπόκριση η αγάπη σου’’. Δεν είναι κακό αυτό. Αγαπάς για να αγαπάς, όχι για να πάρεις ανταπόκριση. Αυτό δεν είναι αγάπη. ‘‘Όταν ελπίζεις, κινδυνεύεις να πονέσεις’’ και ‘‘Όταν δοκιμάζεις, κινδυνεύεις να αποτύχεις.’’. Κι όμως, πρέπει να ρισκάρεις, γιατί η μεγαλύτερη ατυχία στη ζωή είναι να μη ρισκάρεις τίποτε. Όποιος δε ρισκάρει τίποτε, δεν κάνει τίποτα και δεν είναι τίποτε. Μπορεί να αποφεύγει τον πόνο και τη λύπη, αλλά δε μαθαίνει, δε νιώθει, δεν αλλάζει, δεν αναπτύσσεται, δε ζει και δεν αγαπά. Είναι δούλος αλυσοδεμένος με τις βεβαιότητες και τους εθισμούς του. έχει ξεπουλήσει το μεγαλύτερο αγαθό του, την ατομική του ελευθερία. Μόνο ο άνθρωπος που ρισκάρει, είναι ελεύθερος.

Αυτό... Πόσο αληθινό; Πόσο υπέροχα γραμμένο; Λοιπόν. Πρέπει να το πάρουμε απόφαση κάποια στιγμή. Η όλη ζωή είναι ένα ρίσκο.Ούτως ή άλλως και μόνο που ζούμε και αναπνέουμε, ρισκάρουμε να πεθάνουμε. Γιατί λοιπόν, να καταπιέζουμε τον εαυτό μας; Γιατί να ζούμε μέσα σε φόβους, μέσα σε στενά πρότυπα και στερεότυπα; Όχι. Πρέπει να γκρεμίσουμε κάθε φραγμό, κάθε τοίχο που μας εμποδίζει να είμαστε εμείς, να ζούμε και να μπορούμε να κινούμαστε ελεύθερα. Να πάνε στα κομμάτια όλα. Τι πάει να πει, κάποια πράγματα είναι συγκεκριμένα και εμφανή; Ναι, και εγώ ορθολογίστρια είμαι. Αλλά δεν παύω να αμφισβητώ ποτέ αυτά που όλοι θεωρούν δεδομένα και δεν παύω να ελπίζω σε κάτι καλύτερο. Τι και αν πληγωθώ μετά, επειδή αυτό το καλύτερο δεν θα έχει υπάρξει ποτέ; Τουλάχιστον θα έχω ονειρευτεί, θα έχω μάθει πράγματα και θα έχω ωριμάσει σαν άνθρωπος. Και ναι, θα ρισκάρω. Θα πάρω όσα ρίσκα μπορώ. Πόσο θα ζήσω ακόμα; Εβδομήντα χρόνια και ο κόσμος όλος... Για ποιο λόγο να μένω άπραγη και στάσιμη; Ποτέ δε θα εξελιχθώ έτσι, δε θα μάθω από τα λάθη μου και όταν μεγαλώσω, θα είμαι πλήρως απογοητευμένη που η ζωή που έζησα δε με έμαθε κάτι χρήσιμο.

Τι κρίμα για σένα, αν πιστεύεις ότι υπάρχει μόνο ό,τι μπορεί να μετρηθεί στατιστικά. Πραγματικά σε λυπάμαι αν διευθύνει τη ζωή σου μόνο αυτό που μπορεί να μετρηθεί, γιατί εμένα με κεντρίζει το απροσμέτρητο. Με κεντρίζουν τα όνειρα, όχι μόνο αυτό που είναι μπροστά μου. Δε δίνω δεκάρα γι’ αυτό που βρίσκεται μπροστά μου. Αυτό το βλέπω. Αν θες να περάσεις τη ζωή σου μετρώντας το, είναι δικαίωμά σου, εμένα όμως με ενδιαφέρει αυτό που βρίσκεται πιο έξω. Υπάρχουν τόσα που δε βλέπουμε, δεν πιάνουμε, δε νιώθουμε, δεν καταλαβαίνουμε.

Υποθέτουμε πως η πραγματικότητα είναι αυτό το κουτί που μας βάλανε μέσα, κι όμως σας βεβαιώνω πως δεν είναι έτσι. Ανοίξτε την πόρτα κάποτε και κοιτάξτε τι υπάρχει έξω. Το όνειρο του σήμερα θα είναι η πραγματικότητα του αύριο. Κι όμως έχουμε ξεχάσει να ονειρευόμαστε.

Πάλι ο ορθολογισμός εισβάλλει. Πάλι. Εδώ είναι αυτό ακριβώς για το οποίο μίλαγα προηγουμένως. Από τη στιγμή που γεννιόμαστε, μας έχουν γεμίσει με "πρέπει". Με υποχρεώσεις και καθήκοντα. Και ναι, μας έχουν χώσει στο μυαλό, συγκεκριμένες ιδέες, συγκεκριμένα πρότυπα, αντιλήψεις και στερεότυπα, που είναι πολύ, υπερβολικά πολύ δύσκολο να αποβάλλουμε. Όμως...Όμως πόσα πια θα κερδίσεις από τη ζωή, αν πιστεύεις ότι κερδίζεις γνώσεις και πράγματα μόνο από αυτά που μετρούνται, από τα απτά πράγματα που υπάρχουν γύρω σου. Βλέπεις τι είναι γύρω σου έτσι δεν είναι; Πόνος, δυστυχία, λύπη, αγάπη, έρωτας, πόλεμος... Το βλέπεις, τυφλός δεν είσαι. Αλλά είσαι τόσο προκατειλημμένος, Φοβάσαι να κοιτάξεις πέρα από αυτό που ήδη υπάρχει και να πετάξεις με τα φτερά της φαντασίας σου, ανακαλύπτοντας νέα πράγματα και διευρύνοντας τους ορίζοντές σου. Φοβάσαι. Κι έτσι δεν εξελίσσεσαι. Χωρίς κάποια υποτυπώδη όνειρα, δεν πας μπροστά. Και μαζί σου, δεν πάει μπορστά μια κοινωνία ολόκληρη. 

Θεωρούμε το «εγώ» μας σαν κάτι ουσιαστικό, τον εαυτό που κατασκευάσαμε. Θα σας πω όμως μια αλήθεια, δεν τον κατασκευάσατε εσείς αυτό τον εαυτό. Άλλοι τον έφτιαξαν. Οι άλλοι σας είπαν ποιος πρέπει να είστε και ποιος όχι, πώς πρέπει να κινείστε, να μυρίζετε και να κάνετε τα περισσότερα πράγματα που κάνετε. […] Βγες από τον εαυτό σου και άφησέ τον εκεί. […] Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπουν μέσα σου τα νέα μηνύματα. Ο εαυτός κατασκευάζει τεράστια τείχη γύρω του για «αυτο»προστασία. Αυτά τα τείχη τα ονομάζει πραγματικότητα. Ο,τιδήποτε δεν ταιριάζει μ’ αυτό που ο περιτειχισμένος εαυτός θεωρεί πραγματικό, δεν αφήνεται να περάσει από το τείχος∙ έτσι, όταν πια φτάνει μέσα η νέα αντίληψη, έχει γίνει αυτό που ήθελε από την αρχή. Έτσι οι περισσότεροι από μας περνάμε τη ζωή μας βλέποντας μόνον ό,τι θέλουμε να δούμε, ακούγοντας μόνον ό,τι θέλουμε να ακούσουμε, μυρίζοντας ό,τι θέλουμε να μυρίσουμε, ενώ όλα τα υπόλοιπα παραμένουν απολύτως αόρατα. Όλα τα πράγματα βρίσκονται εδώ. Για να δούμε, το μόνο που χρειάζεται είναι να τα αφήσουμε να μπουν, να τα αγγίξουμε, να τα γευτούμε, να τα δαγκώσουμε, να τα αγκαλιάσουμε (το πιο ευχάριστο), να τα ζήσουμε όπως είναι –όχι όπως είμαστε εμείς.

Πάλι εδώ είναι το θέμα των προτύπων. Διότι σαν άνθρωπος πρέπει να λειτουργούμε όπως όλοι οι άλλοι. Όμως αν είμαστε σαν όλους τους άλλους, μετά ποιοί είμαστε εμείς; Ποιος είναι ο εαυτός μας; Ο χαρακτήρας μας; Αυτή η μικροσκοπική λεπτομέρεια που μας κάνει ξεχωριστούς, ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των ανθρώπων της Γης; Είχαμε ποτέ χαρακτήρα; Είμαστε άραγε ξεχωριστοί; Ή είμαστε απλά ότι θέλουν οι άλλοι να είμαστε; Μήπως είμαστε υποχείρια; Μήπως δεν έχουμε καν χαρακτήρα; Κατά την άποψή μου, το μεγαλύτερο μέρος της προσωπικότητας κάποιου ανθρώπου είναι κάτι φτιαχτό. Κάτι που το έφτιαξαν οι άλλοι. Ο άνθρωπος, παρ' όλα αυτά είναι από τη φύση του όν επαναστατικό. Στις φλέβες του κυλά η αμφισβήτηση και η επανάσταση. Υπάρχει, λοιπόν, αυτή η μικρή περιπτωσούλα να δουμε και να μάθουμε κάτι πέρα από αυτά που μας έχουν πει πως πρέπει να μαθαίνουμε και να βλέπουμε. Και όταν το κάνουμε αυτό, κάθε φορά και από λίγο, δημιουργούμε αυτό που ονομάζεται χαρακτήρας. Και τότε μπορούμε πλέον να πούμε με σιγουριά πως είμαστε ξεχωριστοί. Πως δεν είμαστε ρομπότ μίας κοινωνίας που θέλει να τα έχει όλα προγραμματισμένα.

Υπάρχουμε εμείς, ο εαυτός μας και πάνω σ’ αυτό τον εαυτό συσσωρεύουμε χιλιάδες και χιλιάδες πράγματα που μπορεί να μην είναι ο εαυτός μας, μα που να ανήκουν μάλλον στην οικογένειά μας, την κουλτούρα μας, τους φίλους και ούτω καθεξής. Τα παίρνουμε μαζί μας και τότε αυτά γίνονται εμείς και είμαστε ικανοί να πεθάνουμε για να υπερασπίσουμε αυτό το «εμείς» και καταφεύγουμε στην απάθεια για να αποφύγουμε τις προκλήσεις του νέου εαυτού.

Δημιουργούμε επίσης μοντέλα τελειότητας. Περνάμε τη ζωή μας προσπαθώντας να κάνουμε τον έξω κόσμο να ταιριάσει μ’ αυτό που νομίζουμε εμείς σαν τέλειο.

Το περιβάλλον μας μας επηρεάζει πάρα πολύ όσον αφορά αυτό το μικρό κομμάτι χαρακτήρα που έχουμε δημιουργήσει. Διότι, άτομα που αγαπάμε συμπεριφέροντα "κάπως", έτσι δεν θα συμπεριφερθούμε και εμείς; Για να ταιριάξουμε. Και έτσι το μικρό κομμάτι του χαρακτήρα μας που υπάρχει μέσα μας, υιοθετεί αυτή τη συμπεριφορά, και προσπαθεί να την υπερασπιστεί πάση θυσία. Γίνεται έτσι κομμάτι του εαυτού του. Είναι όμως; Ή μήπως απλά είναι κάτι που μας επιβάλλουν εμμέσως πλην σαφώς και πρέπει να το ακολουθήσουμε; Μάλλον το δεύτερο.:)

Και όσον αφορά την τελειότητα, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μόνοι μας κάποια πρότυπα. Κάπου πρέπει να μοιάσουμε σωστά; Κάτι πρέπει να είναι τέλειο. Κάτι πολύ πιο ανώτερο από εμάς. Όμως αυτό που δεν συνειδητοποιούμε είναι πως και 'μεις οι ίδιοι είμαστε τέλειοι, με ένα μοναδικό και ξεχωριστό τρόπο.

Είμαστε ήδη τέλειοι. Ο κόσμος είναι ήδη τέλειος. Προσπαθούμε να επέμβουμε σ’ αυτή την τελειότητα κι από κει πηγάζουν όλα τα προβλήματά μας. Τι θαυμάσιο που θα ήταν, αν μπορούσαμε να δεχτούμε το γεγονός ότι είμαστε ο τέλειος εαυτός μας. […] Μόνο εσύ μπορείς να ξέρεις ποιος είναι ο τέλειος εαυτός σου. Είσαι όμως ο τέλειος εαυτός σου και είναι ο μοναδικός τέλειος εαυτός σου που θα περάσει έτσι στην ιστορία του κόσμου! Ίσως οι άλλοι να προσπαθήσουν να τον κάνουν ατελή […]

Φυσικά. Είναι ακριβώς αυτό. Προσπαθούμε τόσο απεγνωσμένα να γίνουμε κάποιοι άλλοι. Κάποιοι "καλύτεροι". Όλοι μας κοιτάμε τον καθρέφτη και μας ενοχλεί αυτό που βλέπουμε και όλοι μας απεχθανόμαστε το χαρακτήρα μας. Μας θεωρούμε ξενέρωτους, or something similar. Και προσπαθούμε να μας αλλάξουμε. και γινόμαστε κάτι που δεν είμαστε, χωρίς ποτέ να συνειδητοποιήσουμε πόσο μοναδικά υπέροχοι και τέλειοι είμαστε. Με το τέλειοι, για να μην υπάρξουν τυχόν παρεξηγήσεις, δεν εννοώ αλάθητοί ή τέλειοι-τέλειοι. Είμαστε τέλειοι με το δικό μας τρόπο. Είμαστε αυτοί που είμαστε. Μοναδικοί όχι μόνο σε αυτό το γαλαξία, αλλά και σε όλους τους άλλους αμέτρητους γαλαξίες που υπάρχουν. Πώς το χρώμα των ματιών μας είναι μοναδικό και δεν απαντάτε ποτέ ποτέ ξανά; Έτσι είμαστε και εμείς. Μοναδικοί. Μοναδικά τέλειοι. Και όσοι προσπαθούν να μας ρίξουν, να μας κάνουν έστω και για ένα λεπτό να πιστέψουμε πως είμαστε κατώτεροι από αυτό που είμαστε απλά έχουν προβλήματα με τον ίδιο τους τον εαυτό και προσπαθούν να μειώσουν τους γύρω τους.

Καλό απόγευμα.